Gemeenteraadsleden hebben dinsdagavond kritische vragen aan het college gesteld over het aanvankelijk goedkeuren van 538 Oranjedag. College- en oppositiepartijen vroegen zich af waar het mis ging in de communicatie en hoe de toewijzing van Fieldlab-evenementen anders kan. Het debat werd extra ingelast na de ophef die ontstond over het testfestival.
Communicatie via media
De kritische vragen kwamen van verschillende kanten in de digitale raadsvergadering. PvdA-fractievoorzitter Van Drunen vroeg zich bijvoorbeeld af of de raad niet voor 13 april had kunnen worden ingelicht, zoals dat bij horecaondernemers onder embargo wel werd gedaan. Hij constateerde na vragen van collega’s van de oppositie dat het feest de ‘verdeeldheid in Breda heeft blootgelegd en versterkt’. Ook had er, achteraf gezien, volgens hem minder via nieuwsmedia gecommuniceerd moeten worden en meer via direct contact met raadsleden.
Late communicatie
Oppositiepartijen stelden de meest kritische vragen. SP-raadslid Inge Verdaasdonk was niet gecharmeerd van de late communicatie vanuit het college en stelde dat het vertrouwen in de raad moet worden hersteld. Ze ergerde zich vooral aan de uitspraak van burgemeester Depla in de nieuwsmedia dat hij wel ‘gekke Henkie’ moest zijn om als gemeente niet mee te willen werken aan de Fieldlab-onderzoeken. Juist bij het, zoals zij het ziet, ‘passeren van het college’ om een testevenement te organiseren past zo’n kwalificatie.
Petitie en werkonderbreking
“Waarom was er een petitie en een dreigende werkonderbreking van de politie nodig, om dit evenement te stoppen?”, vroeg Verdaasdonk zich af. Volgens haar ‘ging het al scheef’ op het moment dat de raad laat werd ingelicht. Tijdens het betoog van Verdaasdonk ontstond nog enige reuring toen VVD’er Van Vliet in herinnering bracht dat de landelijke SP in de Tweede Kamer vóór de Fieldlab-testen had gestemd.
Verkeerde kant
En zag het college echt niet dat het de verkeerde kant op ging, voordat de kritiek losbarstte? Dat vraagt niet alleen Verdaasdonk zich af, die het had over alarmbellen die niet afgingen. 50PLUS-lid Taks stelde hetzelfde: “Dit plan is niet helemaal uit de verf gekomen, het college had eerder duidelijkheid moeten verschaffen aan de stad. Aan bijvoorbeeld de petitie kon je zien dat mensen deze beslissing niet begrijpen.”
De sfeer tijdens een eerdere editie van het oranjefeest van 538, in 2019 | Bron: Flits & Klik Photography
Depla: “Petitie was eyeopener”
Burgemeester Depla gaf aan aan het eind van het debat toe dat de harde kritiek op 538 Oranjedag hem verraste: “Toen we het evenement goedkeurden, hadden we een gevoel van euforie. We hadden verwacht dat er tegen 24 april al versoepelingen waren geweest.” De eerste negatieve reacties van horecaondernemers had het college niet verwacht, nadat zij al eerder onder embargo waren ingelicht, zegt Depla: “We hadden de reacties vanuit de horeca niet aan zien komen, maar ik begrijp de gevoelens natuurlijk wel.” Volgens hem was de petitie van een Amphia-arts voor het college een ‘eyeopener’.
Verkeerd ingeschat
Depla wilde het testevenement juist gebruiken om ‘op een veilige manier uit de coronacrisis te komen’. “We moeten ervan leren nu de pandemie er is, zodat we voorbereid zijn als er weer een nieuwe komt of varianten van het coronavirus opkomen”, verklaart Depla. “De doelstelling van Fieldlabs is niet: wat hebben we er als Breda aan. We hebben er juist als hele samenleving iets aan.” De burgemeester had het idee dat een bijdrage leveren aan het landelijke programma ook van belang zou zijn voor Breda: “Denk aan het nationale belang en welke rol Breda daarin zou kunnen spelen”. Depla concludeert dat hij dat ‘blijkbaar verkeerd heeft ingeschat’. Ook zei hij eerder, na de eerste Fieldlab-evenementen, juist te merken dat Bredanaars graag een eigen testevent in Breda wilden hebben.
Informeren had gemoeten
“Natuurlijk hadden we de raad eerder moeten informeren, nu we weten dat er zoveel ophef is ontstaan”, antwoordt de burgemeester op de vragen over de late informatie die de raad kreeg over het testevenement. “We hadden niet het idee dat dit evenement zo maatschappelijk controversieel zou worden.” De horeca en het Ondernemersfonds in Breda werden wel vroeg ingelicht omdat de verwachting was dat het event daar gevoelig zou kunnen liggen.
Naar elkaar wijzen
CDA-fractievoorzitter Bruins analyseerde dat er in de vergadering veel naar elkaar werd gewezen. “Ik merk dat we elkaar vanuit onze bubbel bekritiseren, terwijl we allemaal niet wisten wat er op ons af kwam”, zegt hij, doelend op de kritiek vanuit de Bredase samenleving. Dat is ook wel de smaak die overblijft na het debat: veel onenigheid en verdeeldheid na een feest dat op de valreep niet door kon gaan.
