Het is misschien niet alledaags: zomaar aanbellen bij het huis van Bas Maes, lijsttrekker voor de SP Breda. Maar dat is exact wat verschillende Bredase kiezers vrijdagavond deden. Met een biertje in de hand en blokjes kaas in de aanslag werd er bij Maes thuis gepraat over belangrijke thema’s van deze gemeenteraadsverkiezingen.
Het is iets voor acht uur als Bas Maes zelf de deur van zijn huis in de Haagse Beemden opent. In de woonkamer zitten dan al SP-wethouder Patrick van Lunteren en Bredaas Tweede Kamerlid Michiel van Nispen met elkaar aan de eettafel. De koekjes staan daar al klaar. Het lijkt zo een doodnormale kamer met gezellige visite, alleen de felle partijposters aan de muur verraden dat de avond in het teken staat van politiek en de campagne.
Ondertussen leren op de bank bij de televisie Bredase kiezers en enkele SP-raadsleden elkaar beter kennen. De verhouding is in evenwicht: vijf kiezers zijn in gesprek met vijf SP’ers. Terwijl Maes de thee verzorgt, kijkt zijn vrouw Evelien naar de pratende gasten in haar huis. Of ze het vreemd vindt dat er zoveel onbekenden bij haar thuis zitten? ‘Nee hoor, ik vind het wel gezellig.’
Openingstijden
Na een kort inleidingsfilmpje van Lilian Marijnissen blijkt dat deze avond de laatste is van een serie thuisbijeenkomsten die in meerdere Nederlandse gemeenten zijn georganiseerd. ‘We zijn twee dagen te laat, maar ik had toen een radiodebat’, legt Maes uit.
Het eerste onderwerp begint spontaan bij een oudere vrouw op de bank. Zij vraagt zich af wie bepaalt hoe lang de winkels in het centrum open mogen blijven. Een belangrijk thema bij deze verkiezingen: komt het centrum onder druk te staan? Lijsttrekker Maes maakt duidelijk dat hij zich vooral zorgen maakt over de concurrentie tussen winkeliers in de binnenstad: ‘Van liberale partijen hoor ik altijd dat winkeliers met verruimde openingstijden zelf kunnen bepalen wanneer ze open kunnen. Maar de kleine ondernemer staat onder druk.’
Een filiaalmanager van een winkel in het centrum geeft meteen een persoonlijk voorbeeld: ‘Bij ons in de winkel maken we ons ook wel zorgen. Hudsons Bay zit naast ons, waardoor we langer open moeten blijven. Ik heb geen idee waar dit ophoudt: moeten we binnenkort 24 uur open blijven?’ Raadslid Dirk Uyl zegt in reactie dat vooral grote ketens als IKEA, Decathlon en Jumbo aandringen op ruimere openingstijden. ‘Die bevinden zich op een heel ander speelveld dan kleine ondernemers.’ Een vrouw aan de eettafel knikt en laat weten dat wat haar betreft de situatie nergens op slaat.
Na jaren weer naar de stembus
De minidebatjes doen denken aan de discussies die vaak worden gevoerd met vrienden op feestjes. Het beeld wordt compleet als Maes flesjes bier uit de koelkast haalt en zijn vrouw plankjes met kaas en leverworst op tafel zet. Zo ontstaan er meer persoonlijke gesprekken. De vrouw aan de eettafel onthult dat ze lang niet meer heeft gestemd: ‘Sinds ik ben gaan volgen wat raadsleden in Breda doen, heb ik voor het eerst sinds jaren weer vertrouwen in de politiek. Daarom ga ik nu wel stemmen.’
Een man met lange haren naast haar zegt dat hij contact met SP-raadsleden heeft gezocht via Facebook: ‘De laatste tijd heb ik vooral gesproken met Maurice Spapens (nummer 7 op de lijst, red.). Ik heb toen besloten op hem te gaan stemmen.’ Wethouder Patrick van Lunteren reageert instemmend.
Napraten
De warme huiskamersfeer doet wonderen voor de gespreksstof. Achteraf wordt er nog nagepraat over de avond, maar ook over koetjes en kalfjes. SP-Kamerlid Van Nispen blikt vooruit op de wedstrijd van NAC tegen Roda JC met een terugblik op zijn eerste ervaringen in het stadion aan de Beatrixstraat, samen met zijn vader. Hij is zeer te spreken over de avond: ‘Dit is waar we het voor doen. We kunnen nu wel gaan flyeren, maar zo gaan we in gesprek met de mensen zelf.’
In dat laatste uur druppelen de gasten langzaam naar buiten. Gastheer Maes laat ze zelf uit. Bij de deur denkt hij aan de horden die hij en zijn partij nog moeten lopen: ‘Ik heb het met de campagne heel druk, maar na de verkiezingen begint het eigenlijk pas. Dan voeren we mogelijk coalitie-onderhandelingen. En naast mijn werk als raadslid wil ik ook genoeg tijd aan mijn gezin besteden.’ In de tussentijd maakt hij de voordeur open. ‘De eerste keer dat ik goed uit kan rusten is waarschijnlijk pas in de zomervakantie, maar laat dat mijn vrouw maar niet horen.’ Hij neemt afscheid en sluit de deur achter zich.
