Bestaande donor is druk, nieuwe donors hard nodig

Het is voor Sanquin de laatste jaren steeds moeilijker geworden om bestaande donors te verleiden naar de Bloedbank te komen voor een donatie. Dat leidt ertoe dat Sanquin de aankomende jaren tienduizenden nieuwe donors zoekt. Vooral in en rond de steden.

De donor is een held, maar bovenal een bezige bij. COVID-19, drukte, ziekte en ‘even geen zin’ zijn veel voorkomende redenen om als donor geen afspraak te maken, een afspraak af te zeggen of om niet te komen opdagen. Dat gebeurt steeds vaker. En dus heeft de Bloedbank in de afgelopen vier jaar het aantal mailtjes, sms’jes en telefoontjes als oproep aan donors om te komen geven met dertig procent zien stijgen.

“Tot irritatie bij de donor aan toe. Helaas. Maar het is nodig”, legt Daphne Thijssen-Timmer, directeur van Sanquin Bloedbank uit. “Bloed is kort houdbaar, dat maakt dat we niet teveel en niet te weinig donors oproepen, maar precies het aantal dat ziekenhuizen nodig hebben. Als donors geen gehoor geven aan een oproep, dan hebben wij een probleem. Een lege stoel en uiteindelijk te weinig donaties, met alle gevolgen voor de gezondheidszorg van dien.”

Het veranderende gedrag van donors is niet alleen in Nederland zichtbaar. Ook andere Europese bloedbanken zien dat de donor steeds minder vanzelfsprekend komt doneren. In COVID-tijd werd dat versterkt door ziekte en andere beperkingen, maar los van de pandemie is de conclusie klip en klaar: “We moeten meer doen om van een donor een actíeve donor te maken. Vijfentwintig procent van de donorpopulatie is hondstrouw en doneert al jaren precies op het moment dat het nodig is. Onze zorg zit bij vijfenzeventig procent van de donors, die vaak korter donor zijn en minder trouw blijken bij een oproep. Zij zien donorschap meer als vrijblijvend, en dat is een probleem. Bloed of plasma doneren is uiteraard vrijwillig, maar eenmaal donor dan rekenen patiënten echt op je”, stelt Thijssen - Timmer.

Sanquin begrijpt dat de wereld verandert. In haar nieuwe strategie wil Sanquin donors veel meer faciliteren, en bovendien als gezondheidsorganisatie naast de donor gaan staan. Aan de ene kant kan dit door bijvoorbeeld moderne werkplekken voor donors op de afnamelocaties te realiseren, zodat de donor na een donatie nog even kan werken. Daarnaast werkt Sanquin aan manieren om donors een terugkoppeling van data te kunnen geven over hun eigen gezondheid. “Onderzoek laat zien dat donors heel graag meer wil weten van hun gezondheid. We geven al wat data bij iedere donatie en kijken nu of we dat – al dan niet met partners – kunnen uitbreiden. Zo’n check zou toch een reden kunnen zijn om bij een oproep wel trouw naar de Bloedbank te komen. Die mogelijkheden onderzoeken we.”

Ondertussen heeft Sanquin in de aankomende jaren tienduizenden nieuwe donors nodig. Vooral in en rond de steden waar Sanquin op grote inzamellocaties meer bloed en plasma moet inzamelen om de vraag vanuit de zorg te kunnen beantwoorden. Dat kan alleen met een donor die tijd neemt en ook écht komt doneren.