De indrukwekkende stadskaart van Breda is op een koperen plaat getekend en een gravuredruk is opgenomen in de wereldberoemde publicatie uit 1649 Toneel der Steden van de Vereenighde Nederlanden van Ioan Blaeu.
Van de stadskaart bestaan verschillende ingekleurde exemplaren die door zogeheten Afsetters zijn gemaakt. De kleuren die in de 17e en 18e eeuw werden gebruikt zijn vaak ingetogen en niet secuur ingekleurd. De kaarten die wel hoogwaardig zijn ingekleurd worden tegenwoordig voor 1500 euro of meer op veilingen aangeboden.
Stadskaart Breda voor aan je eigen muur
De ongekleurde kaarten uit Toneel der Steden zijn bijna allemaal digitaal via het Internet te downloaden. Een groot aantal heeft een zeer hoge resolutie en maakt het mogelijk om deze digitaal met de hand in te kleuren. Sinds 2020 zijn door Marcus Laman verschillende stadskaarten handmatig digitaal ingekleurd. De stadskaart Breda is de 30e digitaal ingekleurde stadskaart.
De stadskaart van Breda valt onmiddellijk op door de uitgebreide vestingwerken die in een bijna ruitvorm de middeleeuwse stad omvatten. Mede dankzij de heldere kleuren worden ook andere details zichtbaar, die in de niet ingekleurde versie nagenoeg onzichtbaar blijven. Een voorbeeld zijn de uitgebreide tuinen in Franse stijl aan de oostzijde van het kasteel Breda of de bleekvelden in het waterrijke gedeelte aan de zuidwestzijde.
Wat ook opvalt is dat binnen de veste ook meerdere waterlopen aanwezig zijn; de rivier de Mark met verschillende zijtakken, de oude Middeleeuwse vestegracht die langs de stadsmuur lag en de vele sloten die nog in het onbebouwde gebied liggen. Al dat water is tegenwoordig door dempingen en vergravingen niet meer in de stad terug te vinden. In het derde kwart van de 19e eeuw is de gehele vesting met de vestinggrachten verdwenen waardoor het historische centrum van Breda van een ‘natte’ stad in een ‘droge’ stad is getransformeerd.
De middeleeuwse stad is qua structuur nog goed bewaard gebleven. Maar net zoals in andere steden is de stad enorm verdicht, waardoor de meeste tuinen, boomgaarden en tuinderspercelen zijn verdwenen.
De stadskaart van Breda 1649 in de full colour versie maakt een hernieuwde kennismaking mogelijk. Vooral de inwoners van Breda kunnen met de kaart als het ware door de historische stad lopen en deze opnieuw ontdekken.