En weer is er (bijna) een jaar voorbij. Over elk jaar kun je natuurlijk uitvoerig napraten, maar wellicht dat 2016 toch een extra veelbesproken jaar wordt.
Al is het alleen maar om de uitverkiezing van Donald Trump tot de nieuwe president van het machtigste land ter wereld. Of om de net zo onverwachte uitslag van het referendum in Groot-Brittannië over het EU-lidmaatschap dat leidde tot de Brexit.
Treitervlogger en post-truth woorden van het jaar
Ook de gekozen woorden van het jaar in Nederland en Groot-Brittannië – respectievelijk “treitervlogger” en “post-truth” – zeggen veel over het afgelopen jaar.
Een jaar waarin elke willekeurige loser die video’s maakt van zijn opruiende asociale gedrag kans maakt om door een bepaald deel van de bevolking op handen gedragen te worden. Een bepaald deel waarvan velen vrees ik ook al (bijna) oud genoeg zijn om te mogen stemmen.
Met het woord “post-truth” wordt gesuggereerd dat we – met dank aan opportunistische mensen als Trump, Erdogan, Poetin en Wilders – zijn aanbeland in een tijdperk waarin objectieve feiten minder van invloed zijn op de vorming van de publieke opinie dan emoties, (onderbuik) gevoelens en persoonlijke overtuigingen. Men verkiest gevoel boven waarheid.
Vanuit je gevoel stemmen devies van deze tijd
Mijn visie is anders. Naar mijn persoonlijke overtuiging kun je een wereld vol conflicten, oorlogen en terrorisme het beste benaderen zoals je ook een echtscheiding dient te benaderen: zet al je gevoelens en emoties opzij en (onder) handel vanuit je verstand. Dat is en blijft in alle situaties nu eenmaal het beste.
Zwartepietendiscussiemoeheid, revival racisme, good en bad guys
Ook dit woord is veelzeggend voor de tijd waarin we leven. Een tijd waarin racisme haast een soort van revival lijkt te hebben gemaakt. Ik zeg heel bewust “lijkt”, want ik geloof er helemaal niets van dat er op dit gebied in de afgelopen decennia veel is veranderd.
Sterker nog, ik geloof er helemaal niets van dat als je voor deze discussie de mensheid grofweg in twee categorieën indeelt – de “good guys” en de “bad guys” – dat er dan in de loop van de geschiedenis veel in deze verhouding is veranderd.
Karma
Morele weegschaal
Hooguit zie ik her en der een verandering in de manier waarop “het kwaad” zich profileert. Waar vroeger bijvoorbeeld menig machthebber probleemloos zijn tegenstanders kon laten martelen en vermoorden, zal hij in deze tijd (althans zeker met name in Europa) andere, slinksere middelen moeten aanwenden om zijn machtspositie te behouden dan wel te vergroten. Zelfverrijking ten koste van anderen is zo’n “subtiele” methode.
Yin en Yang
Iets wat ik vanuit religieus, met als voorbeeld christelijk, oogpunt altijd enorm zorgwekkend zal blijven vinden: de vaststelling dat er in deze wereld een soort van evenwicht bestaat tussen het Goede (God) en het Kwade (Duivel). Alsof je als Almachtige kennelijk niet almachtig genoeg bent om op zijn minst iets van voordeel te behalen uit deze eeuwige strijd; laat staan dat je het Kwade gewoon doodslaat als een irritante zoemende mug.
Later volgt deel 2.