In de nacht van zaterdag 12 en zondag 13 augustus en de nacht van zondag 13 op maandag 14 augustus zien wij het jaarlijkse maximum van meteorenzwerm de Perseïden. Volgens Marc van der Sluys, sterrenkundige aan de Universiteit Utrecht en maker van hemel.waarnemen.com, zijn tegen het einde van de nacht, tussen 3 en 4 uur, tot 65 meteoren per uur te verwachten.
Doordat het eigenlijke maximum zondag overdag valt zijn in de nacht na het maximum, van zondag op maandag, vrijwel evenveel “vallende sterren” zichtbaar. De meteoren zijn met het blote oog te zien vanaf een onbewolkte, liefst donkere plek. Op plaatsen met veel lichtvervuiling is slechts een kwart van het maximale aantal meteoren zichtbaar.
Vallende sterren zijn lichtflitsen die af en toe aan de sterrenhemel verschijnen. De flitsen hebben echter niets met sterren te maken. Ze worden veroorzaakt door ruimtepuin, vaak niet groter dan een zandkorrel, dat circa 100 kilometer boven ons hoofd in de aardatmosfeer terecht komt. Door de hoge snelheden wordt de lucht vóór zo’n gruisdeeltje gecomprimeerd, verhit en aan het gloeien gebracht, wat wij zien als een flitsje. De snelheden van de Perseïden zijn meestal meer dan 200.000 km/uur. De Perseïden kenmerken zich door hun helderheid en snelheid, en incidenteel nalichtende sporen.
De Perseïden zijn vernoemd naar het sterrenbeeld Perseus, waar de vallende sterren vandaan lijken te komen. Dit sterrenbeeld staat bij ons ’s nachts hoog boven de noordoostelijke horizon. De meteorenzwerm bestaat uit achtergelaten puin van de komeet Swift-Tuttle. Doordat de aarde in haar baan om de zon door de puinwolk beweegt, zien wij deze meteorenzwerm ieder jaar rond dezelfde datum.
De Perseïdenzwerm valt dit jaar gunstiger dan gemiddeld. Dit komt volgens Van der Sluys doordat de Maan voor slechts 10% verlicht is en nauwelijks stoort. Hierdoor zijn dit jaar veel meer “vallende sterren” te zien dan vorig jaar. Daarnaast zijn er dus twee kansen om de Perseïden te zien. Om de meteoren zelf waar te nemen is geen speciale apparatuur nodig; het blote oog, een heldere hemel en een donkere waarneemplaats volstaan. Een ligstoel en warme kleding zorgen voor extra comfort.
Het hemelkaartje hierboven toont de sterrenhemel in noordoostelijke richting op 13 augustus om 3:45 uur. De (groene) balk onderin is de horizon. De (gele) cirkel geeft de radiant aan, het punt waar de meteoren vandaan lijken te komen; de sporen stellen meteoren voor (schematisch). De blauwe lijntjes tonen de sterrenbeelden; de naam is in ieder sterrenbeeld vermeld. Linksonder is de (steel)pan in de Grote Beer te herkennen, midden-boven het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia.
