In oktober 2024 deden Gedeputeerde Staten (GS), als dagelijks bestuur van de provincie Noord-Brabant, een duidelijke uitspraak. Brabant zal koers houden en voelt zich blijvend verantwoordelijk voor de wettelijke doelen op het gebied van natuur, water en klimaat én staat voor een duurzame toekomst voor de landbouw. Hiermee gaf Brabant helderheid over haar visie en inzet na het verdwijnen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en het bijbehorende Transitiefonds. Deze visie en inzet zijn nu uitgewerkt en vastgesteld in de Aanpak Landelijk Gebied, zodat versnelling in uitvoering van start gaat en daarmee resultaten behaald gaan worden.
Met het vastgestelde plan Aanpak Landelijk Gebied versterken GS de uitvoeringskracht in de gebiedsgerichte aanpak in haar provincie, GGA’s genoemd. En zorgen voor actualisering en concretisering van de opgaven voor deze gebieden. Want niet in plannen maken maar in de uitvoering komen de resultaten tot stand, aldus het Brabantse bestuur. In lijn met het Bestuursakkoord “Samen maken we Brabant” pakt Brabant door, want stilstand is geen optie.
Visal hierboven: focus op uitvoering in 12 Groenblauwe Gebiedsgerichte Aanpak-gebieden, de GGA-bieden in Brabant waar herstel van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden het meest noodzakelijk is
Al sinds 2021, nog voor de komst van het NPLG, werkt Brabant samen met gemeenten, waterschappen, natuur- en landbouworganisaties in een gebiedsgerichte aanpak om te komen tot integrale oplossingen. In de gebiedsprocessen is de afgelopen tijd gewerkt aan gebiedsvisies en (deel)gebiedsplannen en zijn projecten uitgevoerd en in ontwikkeling. De provincie pakt nu door met deze al succesvolle aanpak en maakt werk van een versnelling richting de uitvoering van reeds bestaande en nieuwe plannen in de gebieden.
De provincie Noord-Brabant vraagt gebieden om met projecten te komen gericht op doelbereik. De provincie wil goede projecten buiten laten zien en uitvoeren en brengt daarom met de Aanpak Landelijk Gebied focus aan op:
Vanuit haar rol als bevoegd gezag zal de provincie toetsen of de projectvoorstellen voldoende bijdragen aan doelbereik. Doelbereik en snelheid zijn belangrijk voor de provincie. Als de voorstellen te weinig opleveren, dan kan de provincie bijsturen. Daarvoor beschikt de provincie over een ‘instrumentenmix’ variërend van ‘zachte’ communicatieve en stimulerende instrumenten (zoals subsidies) tot ‘harde’ regulerende en realiserende instrumenten.
Gedeputeerde Hagar Roijackers (Natuur, Milieu en Aanpak Landelijk Gebied): “Ieder gebied heeft zijn eigen bijzondere kenmerken en prioriteiten. En natuurlijk schuren belangen. Het is geven en nemen. Maar niets doen is geen optie. Als provincie scheppen we met het nu vastgestelde plan van aanpak duidelijkheid over randvoorwaarden en zorgen we dat versnellen naar uitvoering daadwerkelijk gaat plaatsvinden. Daarvoor zetten we eerder ontvangen rijksmiddelen in, eigen provinciale en Europese budgetten, en we vragen ook onze samenwerkingspartners om hun budgetten in te zetten. Door provinciale en andere geldstromen te combineren, ontstaan meer mogelijkheden om doelen te bereiken dan bij gescheiden inzet van middelen.”
Problemen groter dan Brabant alleen
De wettelijke doelen behalen dat kan Brabant echter niet alleen, benadrukt de provincie. Brabant ligt dicht bij het buitenland en grenst aan diverse andere provincies. En de opgaves zijn groot, te groot om alleen met provinciaal beleid te kunnen behalen.
Tegelijkertijd is het Brabantse bestuur gedreven en gefocust op het maken van belangrijke stappen richting deze wettelijke doelstellingen. Voor herstel van de kostbare natuur in haar provincie, voor herstel van kwaliteit van water en voor het terugdringen van de overdadige stikstofdeken die haar provincie belast. Maar ook omdat dit herstel vergunningverlening weer mogelijk moet maken voor belangrijke projecten in woningbouw, energietransitie, mobiliteit, de slag naar een duurzame landbouwsector en ontwikkelingen in zowel de traditionele als innovatieve industrie in Brabant.
Want er gebeurt veel in Brabant. Duidelijkheid over wat waar nog wel kan en op welke wijze is nodig.
Rijksbeleid
Daar waar het Rijk eerst met een Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en het Transitiefonds Landelijk Gebied en Natuur stuurde op integrale provinciebrede gebiedsprogramma’s, in Brabant het BPLG, is dat niet meer het geval. Het Rijk heeft eind 2024 aangekondigd te gaan werken aan de aanpak Ruimte voor Landbouw en Natuur (RLN). Met de RLN legt het Rijk de nadruk op prioriteren op gebiedsspecifieke opgaven en oplossingen en op uitvoering om te voldoen aan de wettelijke doelen op natuur, water en klimaat. De Aanpak Landelijk Gebied is hiermee in lijn.