Naarmate de zomer vordert en het warmer wordt, verschuift de tijd die de enige Nederlandse gifslang, de adder, zonnend doorbrengt. De dieren zijn nu vooral in de vroege ochtend en in de namiddag op hun vaste zonplaatsen waar te nemen.
Vooral de drachtige vrouwtjes houden van zonnen, want die hebben de warmte nodig voor een voorspoedige ontwikkeling van hun eieren en jongen. Een medewerker van Stichting Ravon maakte onderstaande foto.
Drachtige addervrouw (foto: Arnold van Rijsewijk / Stichting Ravon)
De adder is een relatief kleine, zwaar gebouwde slang met een driehoekige zigzagtekening op de rug. De adder is giftig maar zeker niet agressief. Bij verstoring vluchten ze traag in de vegetatie en bijten alleen wanneer ze opgepakt worden. Deze prachtige en fascinerende soort komt in Nederland voornamelijk voor op natte heides en hoogveengebieden in Friesland, Drenthe, Overijssel, de Veluwe en Limburg.
Slangenei
De adder (Vipera berus) is een zogeheten eierlevendbarende soort. Addervrouwen paren in het voorjaar vaak met meerdere mannetjes. Ze slaan het sperma op in het lichaam en kunnen dit maanden bewaren. In de zomer, als tot bevruchting wordt overgegaan, zal het vrouwtje 4 tot 20 eieren bevruchten waarbij ze dus sperma gebruikt van meerdere mannen.
Het aantal bevruchte eieren hangt af van haar leeftijd en afmetingen (conditie). De jongen van de adder ontwikkelen zich in het moederlichaam, stuk voor stuk in een elastisch en doorschijnend eivlies, dat tijdens of onmiddellijk na de geboorte scheurt.
De draagtijd duurt 6 tot 8 weken, dus de meeste jongen worden geboren in augustus of september. In deze tijd eet het vrouwtje niet, ze besteedt haar dagen aan zonnebaden. Hoe meer zon, hoe sneller de embryo’s ontwikkelen. De dooierzak van een adderei is groot en deze voeding wordt voor de geboorte gedeeltelijk door het jong verbruikt.
Jaar van de adder
Leden van de Werkgroep Adderonderzoek Nederland en vrijwilligers van het Meetnet Reptielen organiseren excursies voor het publiek om te kijken naar zonnende adders.
Tekst: Raymond Creemers & Kris Joosten, RAVON & Pedro Janssen, WAN
Foto: Arnold van Rijsewijk